Posted: 30 Nov 2021 | h-en-s
Maarten Boudry veegt de vloer aan met veel rampscenarios die ons steeds worden voorgespiegeld. Het scenario van een dreigende ‘atoomstaat’ die het gevolg zou zijn van de overstap naar kernenergie noemt hij niet. De dreiging van een controlemaatschappij komt uit onverwachte hoek.
Vooral de Club van Rome met ‘Grenzen aan de groei’ moet het bij Boudry ontgelden, maar ook aan veel andere scenario’s zijn we volgens hem letterlijk ‘ont-groeid’. ‘Het kan verkeren’ met deze scenario’s. Concrete voorbeelden die hij onder meer geeft: ten onder aan ozon – het gat in de ozonlaag is gedicht door wereldwijde gezamenlijke actie; niet genoeg voedsel – na de groene revolutie blijkt dat we zelfs 10 miljard mensen kunnen voeden met de opbrengst van onze aarde. Als ik hem goed lees, bedoelt hij dat bij bijvoorbeeld de gesneefde endemische hongersnood die alleen met rigoreuze reductie in de voortplanting zou zijn te voorkomen (een algemeen geliefd medicijn tegen rampen, overigens), door de enorme productiviteitsgroei in de landbouw achter ons gelaten is. Wij mensen kunnen de bakens verzetten en inventief en innovatief aan opdoemende rampen ontsnappen, over die rampen heen ‘groeien’. Groei is dan een ‘deugd’ tussen twee verlammende polen: die van de onafwendbare doem en die het van frivole ’het zal mijn tijd wel duren’.
Boudry breekt ook een lans voor kernenergie. Ik lees dat China 150 kerncentrales gaat bouwen om de CO2 uitstoot die het anders zal gaan veroorzaken te voorkomen. Dat is een ander verhaal dan Duitsland dat terug naar (bruin-)kool gaat omdat het de kerncentrales sluit — met alle mogelijke menselijke kosten van dien zoals de recente mijnramp in Rusland weer eens laat zien: weer 52 doden om in onze electriciteitsbehoefte te voorzien.
Wat rest van de opgebruikte splijtstofstaven uit kerncentrales moet weliswaar misschien wel 100.000 jaar afgeschermd worden opgeborgen, maar als we dat niet willen, moeten we ook ophouden met isotopen voor medische toepassingen. En waar kernafval langzaam uitdooft en onschuldig wordt, hopen de zware metalen die wij als afval wegspoelen, kwik, cadmium, etc., zich op in de voedselketen, met name in de vissen die wij eten. Dan is kernafval wel te overzien.[* Toevallig ook dit weekend een artikel in NRC over de opslag van hoogradioactief afval in Nieuwdorp bij Borsele waaraan ik die conclusie ontleen.]
In verband met kernenergie is er een interessant gesneefd doemscenario: de ‘atoomstaat’ die Robert Jungk indertijd voorspelde. Om te zorgen dat verrijkt uranium en hoogradioactief afval niet in handen van ‘verkeerde’ mensen zou komen – terroristen dus, zoals de RAF, de Rode Brigade, de IRA misschien, en nog vele andere paradijsvogels uit de jaren zeventig – zou de democratie eindigen en een politiestaat en een panopticum-maatschappij worden ingericht. Het gebruik van kernenergie en burgerlijke vrijheden kunnen nooit samengaan, was de idee.
Intussen weten we wel iets beter beter. In Frankrijk, het land met de meeste kerncentrales in Europa, konden de scholieren in 2005 bijna de regering op de knieën dwingen en stonden recenter de gele hesjes op – ik heb niet veel met hun gedachten, maar dat ze zich kunnen manifesteren betekent dat die atoomstaat er niet gekomen is.
Wat wel gekomen is, is een proto-politiestaat en panopticum maatschappij om mohammedaans terrorisme te bestrijden met undercovers in de moskee. En er is in Nederland de perverse maatschappelijke politiek om de verworvenheden van de verzorgingsmaatschappij veilig te stellen. Al ruim anderhalf decennium zetten overheid en maatschappij zich in om misbruik van voorzieningen tegen te gaan en te dure voorzieningen te beteugelen. Bijstand werd een ‘heitje voor een karweitje’ en na een aantal fraudegevallen rond voorzieningen, werden mensen die een toeslag ontvingen al op voorhand als fraudeur weggezet in ‘het systeem’.
Nu covid-19 een hardnekkig virus blijkt, is er in Nederland uitgesproken protest tegen ook maar de suggestie van ‘staatsdwang’ voor vaccinatie. Als je je druk maakt om overbelasting van de zorg, pak dan de ongezonde levensstijl van mensen aan, zo wordt gesuggereerd van verscheidene kanten. Niet roken, niet drinken, iedereen met overgewicht moet gezonder gaan leven, want juist die ongezonde mensen liggen op de verpleging en de ic. Corona zelf moet je als de eigen verantwoordelijkheid van een ieder zien. Alles wat ik en jij tegen covid-19 kunnen doen, moet vrijwillig gebeuren.
Een gezonde levenstijl is ook een kwestie van vrijwilligheid. Maar vrijwilligheid kent geen enkele vorm van verplichting om mee te doen en de keerzijde van ‘eigen verantwoordelijkheid’ is ‘eigen schuld’, dus als jij ondanks de gezonde omgeving die de overheid volgens ons plan zal hebben geschapen straks toch met een kilootje overgewicht op de ic beland, is het jouw schuld. Jouw ongezondheid wordt verwijtbaar; je gezondheid is jouw trots, jouw verdienste. Om de integriteit van ons lichaam te beschermen (geen vaccinatieplicht!), leveren we de integriteit van ons maatschappelijk leven uit aan de wil van de medeburgers die met de rekenlineaal ons zullen meten, afrekenen en verantwoording van ons eisen. Verwijtbaarheid wordt de splijtzwam die op een ongekende manier de samenleving zal vergiftigen. In het voorjaar van 2020 werden de kwestbaren in de verzorgingshuizen vergeleken met dor hout; later werd de jongere groep kwetsbaren, waartoe ik behoor, door iemand als Ewald Engelen opgeroepen vrijwillig in zelfquarantaine te gaan om de rest van de maatschappij normaal te laten doorgaan met wat ze deden (liefdadig afgekocht met uitkeringen en bezorgdiensten); en nu krijst die rest van de maatschappij moord en brand omdat ze zich als niet-gevaccineerden buitengesloten gaan voelen. De maatschappij zelf heeft al heel gauw een tweedeling gemaakt en mensen buitengesloten; ik vind het niet zo heel raar dat de demissionaire regering moeite heeft om met dat gif om te gaan.
Met een beetje goede wil zal het doemscenario dat met de giftige splijtzwam zich aftekent dezelfde weg gaan als al die andere die Maarten Boudry opsomt. Het is aan ons of het maatschappelijk gif van corona zich als kernafval gaat gedragen en langzaam uitdooft, of als zware metalen zich in de maatschappij zal ophopen.
Posted in Column
Tags: corona virus, democratie, kernenergie, maatschappij, solidariteit, verzorgingsstaat